29 જાન્યુઆરી, 2020

Shital joshi nakamu nandanvan

શિક્ષણ જગતના ઝગમગતા સિતારા : શિતલ જોષી


           છેવાડાની શાળાને સુંદર શાળા બનાવનાર ઉદાહરણ રૂપ આચાર્ય:  શિતલ જોષી            

         

                    શિતલ ભુપેંદ્રકુમાર જોષી .
           સાબરકાંઠાના ખેડબ્રહ્મા તાલુકાની એક છેવાડાની શાળાને  ઉત્કૃષ્ઠ શાળા બનાવવા  મથામણ આદરનાર એક પ્રયોગશીલ શિક્ષક છે.
           સાબરકાંઠા શાળામાં કોઈ મોઘેરા મહેમાન પધારે તો કુમકુમ તિલક કરી મધુર આવકાર આપવામાં આવે એ તો ઠીક પરંતું શાળા એ આવતા વિદ્યાથીઓને  રોજ કુમ કુમ તિલક કરી મિઠો આવકાર મળે તો કયા વિદ્યાર્થીને શાળાએ આવવું ન ગમે??  હા, સાબરકાંઠાની એક છેવાડાની શાળા કે જ્યાં બાળકોને રોજ શાળામાં કુમકુમ તિલક કરી મિઠો આવકાર આપવામાં આવે છે.  બાળકોની પાંખી હાજરી નએ અનિયમિતતાને નિવારવાનો આ તો એક માત્ર નવતર પ્રયોગ છે, આવા અનેક નીત નવીન પ્રયોગોથી ધમધમતી શાળા એટ્લે નાકા આદર્શ પ્રાથમિક શાળા. જ્યાં પ્રાર્થના સભામાં આદિવાસી વિદ્યાર્થીઓ ગીતાના પાવન શ્લોકોથી વાતાવણ દિવ્ય બનાવે છે. 
           સાબરકાંઠા જિલ્લામાં ખેડબ્રહ્મા તાલુકાથી 15 કિ.મી પૂર્વદિશામાં હરણાવ નદીને કાંઠે  નાકા ગામ આવેલું છેઅહીં કામ કરતાશિક્ષકોના સંનિષ્ઠ પ્રયત્નો થકી ગામની પ્રથમિક શાળા  જીલ્લાની અનેરાજ્યની એક નમૂના રૂપ શાળા બની રહી છે.      ગામ  લગભગ3200-3500  જેટલી વસ્તી ધરાવે છે. ગામનો સાક્ષરતા દરલગભગ 56.40 % જેટલો છે.
           નાકા આદર્શ પ્રા.શાળા ૧૯૬૨ થી અસ્તિત્વમાં આવીત્યારથી  નાના-મોટા સૌની મનગમતી સંસ્થા બનીકાચા મકાનવાળી સંસ્થામાંથી આજે મોટીઆધુનિક શાળા બની છે આધુનિકતામાં કોઇ એક માનવીનો ફાળો  ગણીશકાયસરકારથી  માંડી  ગામના પ્રેમાળ લોકો, આગેવાનો, શાળા પરિવાર, શાળાનાભુલકા સૌનો અનેરો ફાળો અને સહકાર.

                       વર્ષ 2014 માં આચાર્ય તરીકે શિતલભાઈ જોષીની નિમણૂંક થઈઅને સોનામાં સુગંધ ભળીશિક્ષણ પથ પર દોડતી શાળાને જાણે પાંખો ફૂટી.    શિક્ષક તરીકે શિતલભાઈનું ધડતર ગાંધી રંગે રંગાયેલી બનાસકાંઠાની  સર્વોદયઆશ્રમ શાળામાં થયું છે.   આશ્રમ શાળામાં મ્હોરેલું શિક્ષકત્વ નાકા ગામની આદર્શપ્રાથમિક શાળામાં આવી ફૂલ્યું ફાલ્યું.  અહીં સાથી શિક્ષકો પણ અપ્રતિમ સહિયોગસાંપડ્યોઅને નાકા પ્રથમિક શાળાની એક નવી  શિક્ષણ યાત્રાનો આરંભ થયોસહિયારા પ્રયાસોથી મારા સપનાની શાળા” બનાવવાના પ્રયત્નો શરૂ કર્યા. “મારીશાળા   મારૂ ઘર “ સુત્ર શાળાનો નારો બનાવી શાળા પરિવાર મચી પડ્યો.

                    શાળાનું મકાન ૧૯૬૨માં બનેલું જર્જરીત હાલતમાંહતું.  જેથી ચોમાસાના સમયમાં બાળકોને સાચવીને બેસી રહેવું પડતું.બાળકોને ભણવા આવવું હોય,શાળામાં રહેવું હોય પણ પરિસ્થિતિને કારણે અમુક બાળકો  સિઝનમાં  ઘરે રહેવાનું વધુંપસંદ કરતાં અને શાળામાં આવવાનું ટાળતાં.જેથી બાળકોના અભ્યાસપર માઠી અસર પડતી.
                વર્ષ:૨૦૧૪-૧૫માં સેવામાં જોડાતા  પહેલો વિચાર શાળાના મકાન ને અદ્યતન બનાવવાની ગાંઠ વાળીશાળાએસ.એમ.સી સાથે ચર્ચા કરી  કામ માટે પ્રયત્નો શરૂ  કર્યાઅનેવર્ષ:૨૦૧૬માં સરકારના સહયોગથી   કામમાં સફળતા મળીઆજે  ભવ્ય મકાન બનેલ છેજે ખાનગી શાળાના મકાનનેસરમાવે તેવું ભવ્ય અને ઝાજરમાન શાળાનું મકાન તૈયાર થયું છે.

              વિદ્યાર્થી શાળા પરિસરમાં પ્રવેશતાં  કંઈક નવું શિખી શકે માટે  પરિસર અને શાળાની  દિવાલોને પાઠ્યક્રમને લગતા સુંદરઅને આકર્ષક ચિત્રો થકી બોલતી કરવાનું નક્કીકર્યુપરંતું  જો કોઈપઈન્ટરને  કામ સોંપવામાં આવે તો અંદાજીત એંશી હજારથી એકલાખ રૂપિયા જેટલો ખર્ચ થાય એમ હતું શાળા માટે આટ્લીમાટ્બર રકમ એકત્ર કરવાનું કામ મુશ્કેલ હતુંશાળાના આચાર્યશિતલભાઈ  જાતે  હાથમાં પીંછી પકડીરજાના દિવસોમાં એકએક દિવાલને આબેહૂબ ચીત્રો થી મઢી દીધીજે કામનો ખર્ચ એંશીહજારથી એક લાખ રૂપિયા થાય એમ હતો  માત્ર આઠ થી દસહજારમાં પુર્ણ કર્યુ.  અહીં શાળાની દિવાલો પર દરેક વર્ગોના આગળશૈક્ષણિક ચિત્રો દોરેલા છેજેથી બાળક રમતાં-રમતાં પણ શીખેતમામ ચિત્રો મુખ્ય શિક્ષકે જાતે દોર્યા છે.
       તમામ સહઅભ્યાસિક પ્રવૃત્તિઓમાં શાળા અગ્રેસર બની છે.સાથે સાથે શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે પણ શાળા તલુકા અને જીલ્લામાં નામનામેળવી રહી છે.  પ્રાથમિક શાળા માતે યોજાતી વિવિધ પરિક્ષાનીતૈયારી માટે શાળા સમય બાદ તથા વેકેશનના સમય ગાળામાં તૈયારીકરાવવામાં આવે છેપરિણામે  દર વર્ષે લેવાતી  NMMS શિષ્યવૃતિપરીક્ષામાં  શાળા બાળકો મેરીટમાં આવ્યા છેવર્ષ ૨૦૧૫-૧૬ માંબાલસભામાં વિજ્ઞાન પ્રયોગશાળાનાં સાધનોનું નિદર્શન કરવામાં આવ્યું.પ્રયોગશાળાના વિવિધ સાધનોના ઉપયોગની પ્રેરણાથી રાજ્યક્ક્ષાએગણિત-વિજ્ઞાન પ્રદર્શનમાં સાબરકાંઠા જિલ્લાનું પ્રતિનિધિત્વ કરેલ છે.
               ઉપરાં રમત ગમત ક્ષેત્રે પણ  શાળા ઉત્તમ દેખવ કરીએક ઉદાહરણ પૂરૂ પાડ્યું છે.  તાલુકા કક્ષાએ ખો-ખો ટીમ ભાઇઓપ્રથમ નંબરે વિજેતા થયેલ છેજેમાં ગામના એક રમત-ગમતનાજાણકાર વ્યક્તિના માર્ગદર્શન હેઠર ટીમ તૈયારી કરાવવામાં આવેલહતી.
                 શાળાએ મેદાન ની એક એક ઈંચ જગ્યાનો તો ઉપયોગકર્યો  છે પરતું છત પર ટાયર અને મટકાનો ઉપયોગ કરીશાકભાજીનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છેમાત્ર નમૂનારૂપે બનાવેલબોટલ ગાર્ડનમાંથી આજે આશરે ૫૦ જેટલી બોટલનો ઉપયોગ કરીબાળકોએ પોતાના વર્ગ આગળ દરેક બાળકે  રીતે પોતાનુંવ્યક્તિગત ગાર્ડન તૈયાર કરેલ છે.
              વિદ્યાર્થીઓ માટે અહીં ઓપન લાયબ્રેરી છેજ્યા કોઈ તાળુંનથીવિદ્યાર્થીઓ રિશેષ દરમિયાન મન ગમ્તુ પુસ્તક લઈ વાંચી શકેએવી સુવિધા ઊભી કરવામાં આવી છેસાથે સાથે એક જૂનું ફ્રીજકટીંગ કરી ને તેમાં જૂના ફાટી ગયેલા પુસ્તકો મુકવામાં આવ્યા છે.  જેનો ઉપયોગ નવરાસના સમયે વાંચન માટે, વિવિધ ચિત્રોના કટીંગકરી  ચિટક કામ કરવા માટે વગેરે ઉપયોગ કરવા માટે થાય છેજેનાથીજુના પુસ્તકોનો ઉપયોગ પસ્તી તરીકે  કરતા વર્તમાન શિક્ષણનાસહાયક તરીકે કરતા થયા છે.
              ઉપરાંત સમાજને શાળા સાથે જોડવા શાળાએ તાજેતરમાં નવતર પ્રયોગ હાથ ધર્યો શાળા આચાર્ય શિતલભાઈને  એક્વારવિચાર આવ્યો કે શાળામાંના વિવિધ પુસ્તકો છે . વળી,  પુસ્તકોબાળકોની કક્ષા બહારના પણ છે. તેવા પુસ્તકોનો ઉપયોગ ગામનાયુવાનો માટે કેમ  કરી શકાય ? ત્યાંથી  નવતર પ્રયોગ કરવાનીઇચ્છા થઇશાળાની બાળસંસદને  કામની જવાબદારી આપવામાંઆવી પ્રયોગ જુલાઇ ૨૦૧૯ થી શરૂ કરવામાં આવ્યોજેમાંબાળકો સોમવાર અને ગુરૂવારે ગામની દૂધ મંડળી પાસે  કલાક માટેઊભા રહી પુસ્તક વિતરણ કરે . જેને પણ પુસ્તક વાંચવા લેવું હોય તેલઇ જાય અને નિયત સમય મર્યાદામાં પુસ્તક પરત જમા કરાવેપુસ્તકનિયત સમયમાં પરત  આવે તો જેતે ફળિયાના બાળકોને જવાબદારીસોપવામાં આવી છેજે ઘરે જઇ પુસ્તકો પરત લાવી જમા કરે. આજના સ્પર્ધાત્મક યુગમાં પુસ્તક વાંચન યુવાનો માટે ખુબ ઉપયોગીબન્યું છેસ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાની   તૈયારી માટે યુવાનો માટે વિવિધપુસ્તકો પણ વસાવ્યા છે જેનો ખુબ સારો ઉપયોગ યુવાનો દ્વારા થતોજોવા મળ્યો છે.જેનો સારો ઉપયોગ યુવાનો કરતા થયા છેપુસ્તકજરૂરિયાતવાળા યુવાનો મેસેજ કે ફોન કરી વિવિધ સ્પર્ધાત્મકપરીક્ષાનાં પુસ્તકોનો આગ્રહ કરે છેજે તેમની પુસ્તક વાંચન પ્રત્યેનીરુચિ  વધી છે તે બતાવે છે.
              શાળામાં થતી વિવિધ પ્રવૃતિઓથી તથા શાળાને છેલ્લાકેટલાક વર્ષોમાં મળેલ સફળતાથી ગામ લોકોમાં એક સરકારી શાળાનોસારો સંદેશ પોહચ્યો છેજેથી ગામમાંથી બહાર ગામ અભ્યાસ માટે જતા બાળકો અમારી શાળામાં અભ્યાસ માટે આવતા થયા છે.
          આવા અંતરિયાળ વિસ્તારમાં આર્થિક રીતે નબળી સ્થિતિધરાવતાં વાલીઓ પાસે થી  લોક સહિયોગ પ્રાપ્ત કરવો  ઘણું કપરૂકામ છેએમ છતાં સૌપ્રથમવાર શાળામાં ટીવી વસાવવા માટે૧૫,૦૦૦/- જેટલું રોકડ દાન  વખતે મળેલ છે . આવા વિસ્તારમાંપંદર હજારનું દાન મળવું  કાંઈ નાનીસૂની વાત નથી અને  ગામલોકોએ શ્રમદાન  કરી શાળા માટે સ્ટેજ બનાવી આપેલ છે.
              આ શાળા દિવસેને દિવસે નવીન સિધ્ધિઓ સર કરવા લાગીઅત્યારે પણ બાળકો,શિક્ષકો તથા વાલીઓ એકમેકની સાથે મળી  સંસ્થાને, ખભેખભા મિલાવી આગળ વધી રહ્યા છે. શાળાના  વિકાસ માટે  ગ્રામજનો તથા શાળાના એસ.એમ.સીના સભ્યશ્રીઓનો ખૂબ મોટોફાળો છે.
          બાળકોમાં કેળવાયેલા સ્વચ્છતાના ગુણને કારણે  શાળાનેસ્વચ્છતા એવોર્ડ મળેલ છે.  તથા શાળામાં સારી કામગીરી કરવા બદલપુર્વ  ડી.પી.. આર.એસ.ઉપાધ્યાય  દ્વારા સન્માનપત્ર મળેલ.
શાળામાં ફરજ બજાવતા  શિક્ષકોની મહેનત રંગ લાવી રહી છે.ખાનગી શાળા છોડી વિદ્યાર્થીઓ  શાળામાં આવવા લગ્યા છેહાલશાળામાં 314 વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરે છેશાળાને ઉજ્જ્વળભવિષ્ય માટેની હાર્દિક શુભેચ્છાઓ..

શિતલ જોષી સંપર્ક નં. : 94290 84392 70468 17269.